LED مخفف واژه Diode Light Emitted و به معنای دیود ساطع کننده نوراست.

دیودهای ساطع کننده نور در واقع جزو خانواده دیودها هستند که دیودها نیز زیر گروه نیمه هادی ها به شمار می آیند. خاصیتی که LEDها را از سایر نیمه هادی ها متمایز می کند این است که با گذرجریان از آنها مقداری انرژی به صورت نور ازآنها ساطع می شود.

LEDها تا اواخر دهه گذشته فقط می توانستند سه نور آبی، سبز و قرمز تولیدکنند که این موضوع باعث کاربرد محدود آنها بود، اما این اواخر LEDهایی با رنگ آبی وارد بازار شده اند که می توانند نور سفید با هاله ای از رنگ آبی تولید کنند. به همین دلیل درآینده نزدیک می توان شاهد استفاده از این تکنولوژی در تولید تلویزیون و مانیتور بود.

LEDها که از دهه های گذشته در الکترونیک مورد استفاده قرار می گرفتند، عموما برای نمایش خاموش یا روشن بودن نمایشگرها در لوازم مولتی مدیا مورد استفاده قرار گرفتند.

اما در حال حاضر LEDها به نحوی ساخته می شوند که نور را در جهت خاصی متمرکز می کنند و به صورت چیپ های کوچکی هستند که معمولا داخل یک شیشه گنبدی شکل قرار می گیرند و دارای سایز چوب کبریت هستند و به سختی می شکنند. طبق اعلام محمد جمشیدی، یک کارشناس حوزه سخت افزار، بزرگ ترین مشکل لامپ های LED رنگ آن ها بود.

اما اکنون به آسانی با تغییر در ساختار فیزیکی و مواد تشکیل دهنده LED، نور در رنگ ها و شدت های مختلف و با طول موج مشخص با رنگ کاملا خالص تولید می شود. به عبارتی LEDها فاقد پرتوهای مادون قرمز و فرابنفشی هستند که سایر صنایع روشنایی ایجاد می کنند و LEDها به سلامت چشم و محیط آسیب نمی رسانند. به گفته این کارشناس، LEDهای سفید قابلیت تولید همه رنگ را داشته و علاوه بر آن از انرژی بسیار کمی در مقایسه با سایر لامپ ها و LEDهای قدیمی، برای تولید روشنایی استفاده می کنند.

به همین دلیل روزبه روز استفاده از آن ها بیشتر شده است. به گفته این کارشناس با توجه به مزایای استفاده از لامپ های LED پپش بینی می شود تا کمتر از 5 سال آینده شاهد تحولات عمده ای در عرصه محصولات روشنایی و حتی تصویری باشیم.

لامپ های LED همچنین شماره ها را روی ساعت های دیجیتالی نشان می دهند، اطلاعات را از کنترل تلویزیون می فرستند و نور آن ها نشان می دهد که چه زمانی تلویزیون روشن است. LEDها همچنین تصاویر را روی تلویزیون های پلاسما نشان می دهد و با توجه به مصرف پایین و شدت نور بسیار عالی در رنگ های مختلف در روشنایی و چراغ های خودرو کاربرد وسیعی دارند.

فانوس های LED نیز که در چراغ های راهنمایی به منظور صرفه جویی در مصرف برق و کاهش خطای دید رانندگان قرار گرفته یکی دیگر از کابردهای لامپ های LED است. البته لامپ های LED امروزه در لپ تاپ ها نیز به کار برده می شوند و باعث روشنایی و وضوح بیشتر تصویر می شوند. شرکت های تولید کننده مانیتور نیز در این زمینه اقداماتی کرده اند.

تمام مانیتورهایی که درباره آنها ها بحث می کنیم چه آنهایی که LCD نامیده میشوند، چه آنهایی که به LED معروف هستند، همگی بر اساس یک تکنولوژی طراحی شدند و همگی هم مانیتورهای LCD هستند.

ادر شکل زیر به طور ساده نحوه تشکیل رنگ مورد نظر رو در یک صفحه LCD مشاهده می کنید:

با توجه به شکل صفحه های LCD از دو قسمت اصلی تشکیل شده اند، Backlight Source و Pixel ها ،ابتدا یک نور Backlight توسط لامپ تولید می شود.

نور ساتع شده تمامی بازه فرکانسی قابل دید انسان را شامل می شوند، یعنی نور سفید (بصورت تئوری) از خود ساتع می کنند. پیکسل ها که خود در اصل از سه Sub-pixel تشکیل شده اند (قرمز، آبی، سبز) در اصل فیـلتر های فرکانسی با قابلیت وقفه دهی خود با محیط (Adaptive Filter) هستند که بر اساس سیگنال ورودی از کارت گرافیک بازه های فرکانسی خاصی را فیـلتر می کنند و فقط به فرکانس های مورد نظر اجازه عبور را می دهند.

یعنی به طور ساده، ابتدا در قسمت Backlight Source یک نور سفید رنگ با تمام فرکانس های قابل دید تولید می شود و سپس این نور توسط پیکسل ها فیـلتر می شود و فقط فرکانس های مطلوب از پیکسل ها عبور می کنند.

بطور علمی، چیزی به نام مانیتورهای LED در بازار برای مصرف خانگی وجود ندارد و همه مانیتورهای موجود در شاخه مانیتورهای LCD قرار می گیرند. در بازار مشاهده می کنید که مانیتورهایی به نام مانیتورهای LED معروف هستند، تفاوت این مانیتورها با مانیتورهای قدیمی تر در نور پس زمینه و در قسمت اصلی مانیتور که مهمترین نقش رو در کیفیت تصویر، زاویه دید، سرعت پاسخگویی، توزیع Contrast و بسیاری از فاکتورهای دیگه که وابسته به پنل مانیتور هستند ایفا می کنه، کوچکترین تفاوتی بین مانیتورهای LCD قدیمی تر، و LED های فعلی وجود ندارد. نور پس زمینه مانیتورهای LCD سابقا از لامپ های CCFL تولید می شد، و در مانیتورهای جدیدتر از LED ها که انواع مختلفی دارند تولید می شود .

LED هایی که در نور پس زمینه مانیتورها مورد استفاده قرار می گیرند، دو نوع عمده دارند:

WLED یا White LED

این LED ها نوری کاملا مشابه با لامپ های CCFL از خودشون ساتع می کنند، یعنی بصورت تئوری نوری کاملا سفید و در عمل یک نور متمایل به آبی از خود ساتع می کنند که توسط فــیــلترهایی که جدا از پنل روی خود LED (نصب میشود در نهایت نوری نزدیک به سفید رو ایجاد می کنند. از نظر کارایی تفاوت محسوسی با لامپ های CCFL از نظر مقایسه کیفیت نور ساتع شده وجود ندارد در اکثر مانیتورهای LED بازار از این نوع LED استفاده میشه.

RGB LED

این LED ها نوع گران قیمت تر هستند، و سه بخش دارند که یک قسمت نور آبی، یک قسمت نور قرمز و قسمت آخر هم نور سبز ساتع خواهند کرد. این کار باعث کیفیت بالاتر نور پس زمینه نسبت به لامپ های CCFL و WLED ها خواهد شد ، استفاده از RGB LED ها در محصولات فعلی بازار خیلی متداول نیست.

نحوه چیدمان LED ها

لامپ های CCFL همواره بطور افقی و موازی یکدیگر در LCD قرار می گیرند، ولی دو چیدمان مختلف مطرح برای LED ها وجود دارد:

Direct Mounting یا Local Dimming

در این نوع چیدمان LED ها بطور پراکنده و پشت پنل LCD نصب می شوند، برتری این چیدمان در قابلیت کم و زیاد کردن نور پس زمینه در قسمت خاصی از تصویر است که در نهایت باعث ایجاد Contrast نسبتا بهتر خواهد شد.در این نوع چیدمان نسبت به CCFL یا edge-lit می توان Brightness Distribution و Backlight Bleeding منظم تری در اختیار داشت، ولی استفاده از این نوع چیدمان لزوما به معنی بهتر بودن فاکتورهای بالا نیست. در Local Dimming می توان هم از WLED و هم از RGB LED استفاده کرد.

Edge Mounting یا edge-lit

در این نوع چیدمان LED ها در کناره های پنل های LCD قرار می گیرند، و در عمل برتری خاصی از نظر کارایی نسبت به لامپ های CCFL ندارند ، در edge-lit ها فقط امکان استفاده از WLED ها وجود دارد.

همانطور که در بالا هم اشاره شد، از مانیتورهای LED موجود در بازار انتظار معجزه نداشته باشید. این مانیتورها دقیقا از همان تکنولوژی سابق استفاده می کنند و نهایتا یک آپدیت در نور پس زمینه ایجاد شده و البته روی اون خیلی زیاد تبلیغات صورت گرفته است . نمی توان هر مانیتور LED را نسبت به هر LCD برتر تلقی کرد.

تفاوت های پنل های مختلف LCD بسیار بسیار بیشتر نسبت به تفاوت های نور پس زمینه در کیفیت نهایی محصول تاثیر خواهد گذاشت و به همین دلیل نمی توان فقط به دلیل LED بودن یک محصول را نسبت به دیگری برتر دانست.

بعضی مواقع دیده میشود عده ای می گویند صفحات LED نسبت به LCD کیفیت خیلی خیلی بهتری دارند و دلیلشان هم تجربه نزدیک خودشان از کنار هم گذاشتن دو محصول است.

دلایل به وجود آمدن مانیتورهای LED:

1. هزینه تولید پایین تر LED ها نسبت به لامپ های CCFL
2. مصرف انرژی به مراتب کمتر LED ها
3. نازک و سبک شدن محصول نهایی که زیبایی بیشتری را به همراه دارد
4. پیدا کردن یک بهانه برای تبلیغات وسیع تر و بالا بردن قیمت محصولات